Rozporządzenie GPSR – nowe wymogi bezpieczeństwa produktów i wyzwania dla przedsiębiorców

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 roku w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 oraz uchylające dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywę Rady 87/357/EWG), tzw. rozporządzenie GPSR jest kontynuacją dotychczasowych przepisów mających na celu ochronę konsumentów. Założeniem dla GPSR było jednak dostosowanie przepisów do zachodzących w społeczeństwie zmian. Wzrost znaczenia strefy e-commerce, a także szybki rozwój nowych technologii sprawił, że przepisy musiały ewoluować, aby sprostać nowym wyzwaniom i zagrożeniom. GPSR dostosowuje prawo do obecnych realiów rynkowych.

Należy jednak pamiętać, że GPSR jest unijnym rozporządzeniem, co oznacza, że wiąże ono bezpośrednio, tj. ustanawia jednolite prawo dla całej Unii Europejskiej. Jednocześnie państwa członkowskie mają pewną swobodę w zakresie regulacji nadzoru nad przestrzeganiem obowiązków wynikających z tego GPSR, w tym w zakresie administracyjnych kar pieniężnych.

Odpowiadając na powyższe pytanie, GPSR znajduje zastosowanie do szerokiego zakresu produktów dostępnych na rynku – zarówno tych nowłatwiej byłoby wskazać, jakich produktów rozporządzenie GPSR nie obejmuje, niż szczegółowo opisać wszystkie, do których się odnosi. GPSR znajduje zastosowanie do szerokiego zakresu produktów dostępnych na rynku – zarówno tych nowych, jak i używanych, naprawionych, odnowionych czy poddanych recyklingowi.

Co do zasady więc GPSR ma zastosowanie do wszystkich produktów, które wprowadza się do obrotu lub udostępnia na rynku i są dedykowane konsumentom lub potencjalnie mogą być używane przez konsumentów, za wyjątkiem tych wskazanych w rozporządzeniu.

Warto zwrócić uwagę, że GPSR dotyczy zarówno produktów udostępnianych, jak i wprowadzanych na rynek. Wprowadzenie do obrotu oznacza udostępnienie produktu na rynku Unii po raz pierwszy, natomiast każde kolejne dostarczenie produktu do dystrybucji, konsumpcji, czy używania na rynku Unii w ramach działalności handlowej stanowi udostępnienie. Powyższe pojęcia będą istotne natomiast z punktu widzenia roli, jaką będą pełnić poszczególne podmioty na rynku.

GPSR dotyczyć będzie wszystkich podmiotów gospodarczych, które produkują, importują lub sprzedają produkty w Unii. Pierwszym podmiotem w tym łańcuchu będzie producent, czyli każdy kto wytwarza produkt lub zleca zaprojektowanie lub wytworzenie produktu i sprzedaje ten produkt pod własną nazwą lub znakiem towarowym.

Producentem będzie więc również ten podmiot, który „fizycznie” nie produkuje, ale zleca zaprojektowanie lub wytworzenie tego produktu. Dalej, GPSR dotyczy również importerów, czyli podmiotów mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii i wprowadzających do obrotu w Unii produkt pochodzący z państwa trzeciego. Większość podmiotów gospodarczych będzie pełniło natomiast rolę dystrybutora. Będzie nim każdy, kto udostępnia produkt na rynku, ale nie jest ani jego producentem, ani importerem. GPSR dotyczy również dostawców internetowych platform internetowych.

W praktyce widać już, że wiele platform zaczyna dostosowywać swoje działania do nowych regulacji.

Producenci objęci przepisami GPSR przed wprowadzeniem produktu do obrotu powinni dokonać analizy ryzyka i sporządzić dokumentację techniczną. Co istotne, muszą również spełnić kilka kluczowych obowiązków:

1. oznakowanie produktów

2.  podanie informacji kontaktowych

3. dołączenie jasnych instrukcji i informacji dotyczących bezpieczeństwa

Dodatkowo, kolejne podmioty w łańcuchu takie jak importerzy i dystrybutorzy, będą zobowiązane do weryfikacji, czy producent prawidłowo wywiązał się z tych obowiązków. Obowiązkiem dystrybutora, będzie kolejno również weryfikacja, czy importerzy wykonali swoje obowiązki przewidziane GPSR, tj. czy wskazano dane kontaktowe oraz czy zapewnił, aby do importowanego produktu były dołączone instrukcje i informacje bezpieczeństwa.

Dodatkowo – importerzy są zobowiązani do wskazania na produkcie swoje imię i nazwisko lub nazwę, zarejestrowaną nazwę handlową lub zarejestrowany znak towarowy, swój adres pocztowy i elektroniczny oraz adres pocztowy. Dodatkowo, GPSR wymaga również od importerów i dystrybutorów podjęcie odpowiednich działań naprawczych, jeżeli dany produkt okaże się niebezpieczny, w tym przekazywania stosownych informacji za pośrednictwem platformy Safety Business Gateway.

W związku z wejściem w życie rozporządzenia GPSR, podmioty gospodarcze zobowiązane będą nie tylko do dostosowania się do wskazanych wyżej obowiązków. Warto podkreślić, że opisane obowiązki nie stanowią wyczerpującego katalogu – GPSR przewiduje szereg dodatkowych wymagań, które przedsiębiorcy muszą wziąć pod uwagę, aby w pełni dostosować swoje działania do nowych regulacji. Podmioty gospodarcze są również zobowiązane do wprowadzenia odpowiednich procedur zapewniających zgodność ich działań z wymaganiami GPSR. Kluczowe procedury, jakie powinny zostać wdrożone, obejmują:

1. Procedurę postępowania na wypadek stwierdzenia, że produkt jest niebezpieczny lub w inny sposób niezgodny z GPSR

2. Procedury umożliwiające badanie otrzymanych skarg i informacji dotyczących wypadków związanych z bezpieczeństwem produktów

Jeżeli chcesz uzyskać pomoc prawną w dostosowaniu przedsiębiorstwa do GPSR w opracowaniu niezbędnych procedur, albo nie jesteś pewien, jakie obowiązki Cię dotyczą, zapraszamy do kontaktu.