Jakie zmiany prawne nadchodzą dla branży e-commerce w 2025 roku? Przedsiębiorcom prowadzącym handel elektroniczny zostało już tylko kilka miesięcy na dostosowanie swoich stron internetowych do nowych wymogów jakie nakłada na nich Ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 roku o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, która wejdzie w życie 28 czerwca 2025 roku.
Na czym polega dostępność produktów i usług?
Dostępność produktów i usług oznacza umożliwienie osobom o szczególnych potrzebach, zwłaszcza osobom z niepełnosprawnościami, pełnego i równego korzystania z produktów, usług, oraz z przestrzeni publicznej i wirtualnej. Głównym celem dostępności jest zastosowanie wobec osób z różnymi ograniczeniami, takich rozwiązań, które usuną lub zmniejszą bariery utrudniające im udział w życiu społecznym i gospodarczym.
Warto wspomnieć, że problem z dostępnością nie dotyczy wyłącznie osób z niepełnosprawnościami, ale także osób starszych, chorych czy posiadających tymczasowe trudności w poruszaniu się lub komunikowaniu.
Przykładowo:
Tekst alternatywny do grafik i zdjęć (alt tekst), czyli słowny opis tego, co znajduje się na grafice czy zdjęciu umieszczonym w Internecie, to właśnie przykład zapewnienia dostępności dla osób z niepełnosprawnościami wzroku. Dzięki „altom” osoby posiadające problemy wzrokowe mogą za pomocą czytników ekranów „usłyszeć” co przedstawia grafika, która nie jest dla nich widoczna na stronie internetowej.
Obecnie wymogi prawne w zakresie zapewnienia dostępności dotyczą podmiotów publicznych i wynikają przede wszystkim z dwóch ustaw – Ustawy z dnia 19 lipca 2019 roku o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz Ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
Nowa Ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 roku o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, która zacznie obowiązywać od 28 czerwca 2025 roku, rozszerza obowiązki w zakresie dostępności również na podmioty prywatne.
Oznacza to, że nie tylko urzędy czy organizacje pożytku publicznego muszą dostosować swoją infrastrukturę architektoniczną i wirtualną do wymogów dostępności, ale i przedsiębiorcy, którzy oferują określone produkty i usługi, w tym poprzez handel elektroniczny.
Kogo dotyczą nowe obowiązki zapewniania dostępności produktów i usług?
Zapewnianie spełniania wymagań dostępności będzie obowiązkiem następujących grup podmiotów prywatnych:
- producentów,
- upoważnionych przedstawicieli,
- importerów,
- dystrybutorów,
- usługodawców.
Wymienieni przedsiębiorcy, będą musieli zastosować się do nowych obowiązków w zakresie dostępności przestrzeni wirtualnej, jeśli ich działalność gospodarcza dotyczy takich produktów jak:
1. konsumenckie systemy sprzętu komputerowego ogólnego przeznaczenia i ich systemy operacyjne:
Są to komputery, laptopy, tablety oraz inne urządzenia elektroniczne zaprojektowane do użytku przez szerokie grono użytkowników, wykorzystywane zarówno do pracy biurowej, nauki, czy rozrywki oraz systemy operacyjne takie jak Windows, macOS, Linux czy Android.
2. konsumenckie urządzenia końcowe z interaktywnymi zdolnościami obliczeniowymi wykorzystywanymi do oferowania lub świadczenia usług telekomunikacyjnych lub dostępu do audiowizualnych usług medialnych:
Oznaczają urządzenia, które umożliwiają użytkownikowi dostęp do filmów, programów telewizyjnych czy serwisów streamingowych oraz umożliwiające połączenia telefoniczne, wysyłanie wiadomości tekstowych i korzystania z Internetu – smartfony, tablety, komputery osobiste, smart TV, dekodery telewizyjne, inteligentne głośniki z funkcją rozpoznawania głosu.
3. czytniki książek elektronicznych:
To urządzenia obejmujące zarówno sprzęt, jak i oprogramowanie, przeznaczone do uzyskiwania dostępu do plików książek elektronicznych i korzystania z nich.
Ponadto, przepisy nowej ustawy o dostępności stosuje się do oferowanych lub świadczonych na rzecz konsumentów usług, m.in.:
1. dostępu do audiowizualnych usług medialnych
Są to filmy, seriale, transmisje na żywo i inne programy wideo, które użytkownik może oglądać na różnych urządzeniach w dogodnym dla siebie czasie np. poprzez Netflix, HBO Max, Amazon Prime Video, Disney+, YouTube, Twitch, Horizon Go od UPC czy Polsat Box Go.
3. rozpowszechniania książek elektronicznych
4. handlu elektronicznego.
Kim jest mikroprzedsiębiorca? To przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników a jednocześnie osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Jakie są wymagania dostępności w branży e-commerce?
Ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze ustala różne rozwiązania lub narzędzia dostępności w zależności od rodzaju usługi lub produktu. Poniżej prezentujemy 5 przykładów obowiązków dostępności produktów i usług, które będą miały zastosowanie w branży e-commerce.
1. Informacje o produkcie, czyli instrukcje, etykiety, ostrzeżenia czy inne ważne informacje dotyczące produktów muszą być dostarczone w formie dostępnej i zrozumiałej za pomocą więcej niż jednego sposobu percepcji (np. wizualnie, dźwiękowo) i zaprezentowane we właściwy sposób.
Jeśli sprzedajesz online sprzęt elektroniczny np. laptopy, musisz zapewnić, aby instrukcje dotyczące użytkowania, instalacji i konserwacji były dostępne w formatach, które będą kompatybilne z technologiami wspomagającymi np. czytnikami ekranowymi przetwarzającymi tekst na dźwięk.
Instrukcje, etykiety i ostrzeżenia dotyczące użytkowania produktu, które zostały zamieszczone w lub na produkcie muszą być zrozumiałe i postrzegalne za pomocą czcionki o odpowiednim rozmiarze i kroju, z uwzględnieniem przewidywalnych warunków użytkowania oraz z zastosowaniem wystarczającego kontrastu i odstępów między literami, wierszami i akapitami.
2. Produkty, w tym interfejsy użytkownika, muszą spełniać określone wymagania dostępności, które dotyczą różnych aspektów ich działania, takich jak komunikacja, obsługa wizualna i dźwiękowa, oraz elementy interakcji.
Jeśli produkt wykorzystuje sterowanie głosem (np. asystenta głosowego), musi być dostępna alternatywa dla osób, które nie mogą korzystać z tej funkcji, np. sterowanie dotykowe lub klawiatura. Interfejs urządzenia musi mieć możliwość powiększania obrazu, regulacji jasności, a także zapewniać kompatybilność z oprogramowaniem wspomagającym, takim jak czytniki ekranu.
Jeśli produkt wykorzystuje kolor do wskazywania działań lub przekazywania informacji, musi istnieć alternatywa, np. tekstowy opis czy różne formy oznaczeń (np. wzory czy ikony), aby osoby niewidome mogły również korzystać z tych funkcji.
Czytnik książek elektronicznych musi być wyposażony w technologię syntezy mowy w języku interfejsu użytkownika.
3. Konsumenckie urządzenia końcowe, które są wykorzystywane do świadczenia dostępu do audiowizualnych usług medialnych, muszą spełniać określone wymagania w zakresie komunikacji głosowej, tekstowej i wideo oraz współpracować z narzędziami wspomagającymi.
W ramach usług audiowizualnych należy umożliwić użytkownikowi korzystanie z funkcji ułatwiających dostęp osobom z niepełnosprawnościami, takich jak napisy, audiodeskrypcja czy tłumaczenie na język migowy.
4. W ramach usług rozpowszechniania książek elektronicznych należy zapewnić m.in.
możliwość nawigacji po treści i układzie graficznym książki elektronicznej, również w dynamicznym układzie graficznym.
Oznacza to, że Użytkownik książki elektronicznej powinien mieć możliwość łatwego poruszania się po jej rozdziałach, stronach, przypisach czy spisie treści, bez względu na to, na jakim urządzeniu czyta książkę. Jeżeli użytkownik powiększy czcionkę lub zmieni układ tekstu, nawigacja musi pozostać funkcjonalna i czytelna, np. przyciski nawigacyjne, hiperłącza do rozdziałów i przypisów muszą działać niezależnie od zmian w układzie graficznym.
5. W ramach usług handlu elektronicznego należy zapewnić postrzegalność, funkcjonalność, zrozumiałość i kompatybilność funkcji i metod służących identyfikacji stron usługi handlu elektronicznego, zachowaniu bezpieczeństwa oraz dokonywaniu płatności, składaniu podpisów elektronicznych i usług płatniczych stanowiących część tej usługi.
Kluczowe informacje (np. przyciski do logowania czy płatności) muszą być widoczne i odpowiednio wyróżnione, np. przy użyciu wystarczającego kontrastu lub możliwości powiększenia.
Proces płatności w e-sklepie powinien przebiegać w sposób bezpieczny i dawać możliwość wydłużenia czasu na wprowadzenie danych dla osób, które potrzebują więcej czasu (np. osoby starsze lub z niepełnosprawnościami ruchowymi).
Sankcje za niestosowanie się do przepisów o dostępności.
Każdy będzie mógł złożyć Prezesowi Zarządu PFRON zawiadomienie o niespełnianiu przez produkt albo usługę wymagań dostępności. W przypadku stwierdzenia zasadności zawiadomienia Prezes Zarządu PFRON albo właściwy organ nadzoru rynku, przeprowadzą kontrolę przedsiębiorcy
Ponadto, każdy konsument będzie miał prawo złożenia do importera, producenta, upoważnionego przedstawiciela albo usługodawcy skargi na niezapewnianie spełniania wymagań dostępności przez produkt albo usługę.
Podmiot gospodarczy będzie zobowiązany do rozpatrzenia skargi konsumenta w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania.
Nowa ustawa przewiduje również kary pieniężne dla przedsiębiorców, którzy wprowadzają do obrotu produkt, który nie spełnia wymagań dostępności lub nie zapewniają spełniania wymagań dostępności oferowanych lub świadczonych usług.
Kara pieniężna za niespełnienie wymagań dostępności może być wymierzona w wysokości do dziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, jednak nie większej niż 10 % obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Zgodnie z ustawą kary pieniężne nakładają Prezes Zarządu PFRON lub właściwy organ nadzoru rynku, w drodze decyzji a ich egzekucja następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Biorąc pod uwagę szereg nowych wymagań jakie stawia prywatnym przedsiębiorcom nowa ustawa o dostępności produktów i usług, można stwierdzić, że z pewnością będą stanowiły istotne wyzwanie dla branży e-commerce. Przy projektowaniu interfejsu użytkownika będzie konieczne pogodzenie nowych wymogów prawnych z funkcjonalnością, dostępnością oraz przejrzystością, tak aby spełniać zarówno potrzeby użytkowników o różnorodnych możliwościach, jak i wymagania dotyczące informowania konsumentów o usługach i produktach.
Oferujemy kompleksową pomoc prawną dla każdego przedsiębiorcy z branży e-commerce, który zobowiązany jest do dostosowania się do nowych przepisów o dostępności oraz innych regulujących handel elektroniczny.
- Radca prawny
Jako radca prawny, specjalizuję się w świadczeniu kompleksowego wsparcia prawnego dla firm z różnych branż, w tym w szczególności dla przedsiębiorców korzystających z nowoczesnych technologii. Moją misją jest zapewnienie moim partnerom biznesowym bezpieczeństwa prawnego i pomoc w osiągnięciu ich celów biznesowych, w sposób elastyczny i profesjonalny odpowiadając na ich potrzeby i oczekiwania.
Obszary specjalizacji:
- Prawo własności intelektualnej
- Prawo IT
- Cyberbezpieczeństwo
- Doradztwo prawne dla branży e-commerce i social-media
- Fuzje i przejęcia